Home > Autobus > Stadsbus > Series > Serie 15 (24-34)

Gemeentetram Amsterdam - Serie 24-34

Serie: 24-34
Type: Autobus
Aantal: 11 Stuks
Fabrikant: Magirus-Deutz A.G. (via Geesink, Weesp) - Werkspoor, Zuilen
Chassistype: M 1007
Motortype: 4-cilinder oliemotor
Bouwjaar: 1929
Lengte:
Breedte:
Hoogte:
Wielbasis:
Motorvermogen:
Ledig gewicht: 6.286 kg
Maximale gewicht:
Versnellingsbak:
Passagiersindeling: 34-4
Nieuwprijs: Hfl. 17.250,-

Ter vervanging van de oudste bussen, de 1-11, werd aan B&W gevraagd om deze te mogen vervangen door 11 nieuwe bussen. Op 29 maart 1929 besloten B&W derhalve weer bij Geesink in Weesp 11 Magirus-chassis te bestellen voor fl. 10.650,- per stuk en bij Werkspoor 11 carrosserien à fl. 6.600,- per stuk; deze wagens kregen de nummers 24-34 ;derhalve naar beneden aansluitend op de kleine Magirus 35 enz. Deze serie was voorzien van een 4-cylinder oliemotor.

Op 06-01-1931 werd autobus 33 in dienst gesteld met een dieselmotor. Aanvankelijk reed hij op lijn C en vanaf april 1931 werd lijn K zijn inzetgebied.

Alle bestaande autobussen bezaten begin 1933 nog een benzinemotor. Daar inmiddels een efficiënter dieselmotor ontwikkeld was, wilde de Gemeentetram hiermee graag een proef nemen. Zo'n motor werd door Kromhout besteld bij Gardner en aansluitend ingebouwd in autobus 33, die als zodanig op 6 januari 1933 in dienst werd gesteld op lijn C, welke vlak langs de Kromhout-fabriek voerde. Ook met andere fabrikaten werden proeven genomen: in april 1934 werden de 32 en 34 ook uitgerust met een Kromhout- en de 30 met een Mercedes-Benz-motor, gevolgd in augustus 1934 door een Crossley-motor in de 28 en een A.E.C.-motor in de 31.

De Kromhout Gardner-motor voldeed het beste(liefst 90% op de brandstofkosten kon hiermee worden bespaard). De motor werd gekocht en er werden nog 34 motoren bijbesteld, die overigens nu geheel door Kromhout waren gebouwd, zodat de overige wagens van de diverse Magirus-bussen hiervan ook werden voorzien. De bussen 24-27 kregen die motoren in 1935 en de 29 in 1936.
De resterende motoren werden geplaatst in de reeks 1-10(serieblad 16), 19-23(serieblad 18), 103-110(serieblad 13), 111-114(serieblad 19) en de voornoemde bussen 32 en 34, die ze al in 1934 hadden gekregen.

In 1935 werd de capaciteit gewijzigd in 32-12.

In 1940 werd de Crossley-motor bij de 28 vervangen door een Kromhoutmotor, waarbij de plaatsindeling wijzigde in 31-12.

In 1940 werd bij de 30 de Mercedes-Benz-motor vervangen door een Kromhout-motor, waarbij eveneens de plaatsindeling wijzigde in 31-12.

De autobus-exploitatie werd in 1940 al zeer snel na het uitbreken van de oorlog geconfronteerd met een verregaande beperking in de verstrekking van benzine en dieselolie. Enige wagens waren voor de strijd tegen de Duitsers gevorderd, waarbij aan een aantal bussen (oorlogs)schade was ontstaan, namelijk aan de 24, 27 en 32, hetgeen echter in het algemeen zeer geringe schade betrof. De bussen 25, 26, 30-32 en 34 reden in het jaar 1940 geheel niet in dienst.

In 1941 reden alleen de Magirus-dieselbussen 24, 27, 28, 29 en 33 in de lijndienst, de overigen stonden buiten dienst.

In 1942 hadden de 23, 25-29 en 31-34 het gehele jaar niet gereden, zodat alleen de 24 en 30 dit jaar nog op dienst waren geweest.

Door de Duitse Wehrmacht werd in juli 1942 een groot aantal autobussen gevorderd: 30 stuks. Dit betekende nog niet dat deze wagens meteen voortdurend bij de bezetter bleven; dat zou pas in een later stadium gebeuren. Het betrof in hoofdzaak Magiruswagens(die in feite reeds lang buiten dienst stonden), waaronder deze gehele serie 24-34. Van deze bussen werden op 13 juli 1942 door de W.B.N. (Wehrmachts Befehlshaber in den Niederlanden) de 24 en 31 gehuurd, welke in onderhoud bleven bij de tram. Nog jarenlang zag men deze - weliswaar gecamoufleerd - in Amsterdam rondrijden, waarbij het huurcontract telkens werd verlengd. Van de overige gevorderde bussen werden de 27 en 33 als laatste op 27 juli opgehaald.

Veel van de in beslag genomen bussen verdwenen pas in 1943 daadwerkelijk uit het bedrijf. Op 15 februari berichtte de Waffen SS Panzerjäger, dat op 8 februari de 22, 23, 28, 29 en 27 naar Ede waren gegaan, terwijl de Wehrmachtsbefehlhaber op 11 juni schreef dat de 26, 34, 28, 30, 24, 32, 25 en 33 waren toegewezen aan Ersatz Panzer Jäger Ausbildungs-Abteil 2. De hierboven genoemde aan de Panzerjäger toegewezen bussen waren kennelijk gedeeltelijk toch weer terug in augustus, want op 16 augustus kwam het bericht, dat in Hilversum geleverd moesten worden de 24-26 en de 30-34. Op 04-09-1943 vertrokken de 27-29 naar Ede.
De Panzerjäger berichtte dat de Hilversumse bussen op 16 augustus verkocht waren. De 24 en 31 waren echter niet gekocht, de huur aan hem ging op de oude voorwaarden door; de vergoeding zou volgen.

Van deze bussen keerden na de tweede wereldoorlog er geen één terug, zodat de serie als oorlogsverlies uit het bestand werd afgevoerd in 1945. Bus 25 bleek in september 1946 aanwezig te zijn bij de Duitse firma Autodank in Hannover en werd begin 1947 vrijgegeven voor terugvoer, maar GVB zag hiervan af en de wagen werd kort daarna na terugkomst, zonder herstel, in 1947 afgevoerd. Bij dit bedrijf bevondden zich ook de wagens 30 en 34, de laatste zonder motor en versnellingsbak. Ook deze wagens werden door het GVB niet teruggenomen en terplekke afgevoerd.

                 

Traminfo.nl © 2003-2015 | Contact  | Colofon | Disclaimer | Links