GTr 8, Lijn 19, Czaar Peterstraat, 12 juli 1938
Foto: verzameling Tim Castricum

Home > Autobus > Stadsbus > Series > Serie 16 (1-10)

Gemeentetram Amsterdam - Serie 1-10

Serie:
1-10
Type: Autobus
Aantal: 10 Stuks
Fabrikant: Magirus-Deutz A.G. (via Geesink, Weesp) - Werkspoor, Zuilen
Chassistype: M 1007
Motortype: 4-cilinder oliemotor
Bouwjaar: 1929
Lengte:
Breedte:
Hoogte:
Wielbasis:
Motorvermogen:

Ledig gewicht:
6.440 kg
Maximale gewicht:
Versnellingsbak:

Passagiersindeling: 34-4
Nieuwprijs:




In Noord reden inmiddels drie buslijnen (B, C en L), die voortdurend meer passagiers te vervoeren hadden. Wel waren deze lijnen vanaf 15 januari 1931 ingekort van het Beursplein tot het Stationsplein. Kort daarna, op 28 januari, liet de directie aan de wethouder weten, dat tussen Noord en Centraal Station nu 9 bussen meer nodig waren en het dus nodig was 10 wagens te bestellen. B&W gaven daarop toestemming 10 autobussen te bestellen die de wagennummers 1-10 kregen. Deze serie was voorzien van een 4-cylinder oliemotor.

Alle bestaande autobussen bezaten begin 1933 nog een benzinemotor. Daar inmiddels een efficiënter dieselmotor ontwikkeld was, wilde de Gemeentetram hiermee graag een proef nemen. De Kromhout Gardner-motor voldeed het beste, zodat de overige wagens van de diverse Magirus-bussen hiervan ook werden voorzien. De bussen 1-10 kregen die motoren in 1935. Het betrof een 4 cylinder Kromhout 4LW-motor met 68 pk(bij 1700 toeren).

In 1935 werd de capaciteit gewijzigd in 32-12.

Op 24 juli 1936 nam bus 9 van lijn K op de Weesperzijde een duik in de Amstel en kon na herstel terugkeren in de dienst.

Na revisie in 1938 kreeg de 1 per abuis een fout provinciaal kenteken, G 30267, opgeschilderd aan de voorzijde. Dit moest zijn G 30297 en werd daags daarna alsnog aangepast.

Vanwege de grote reserve aan autobussen en mede door het uitbreken van de oorlog met de daardoor optredende schaarste aan brandstof reden sinds 1940 diverse bussen uit deze serie in het geheel niet en stonden opgelegd. In 1940 reden de 1, 3-5 en 7-10 in het geheel niet.

Op 12 november 1941 ontving de burgemeester, afd. Gemeentebedrijven een verzoek van de Geldersche Tramweg - Maatschappij om een tiental autobussen aan dit bedrijf over te doen. De Gemeentetram stelde voor aan dit verzoek te voldoen; de bussen waren geheel afgeschreven en naar alle waarschijnlijkheid kwamen ze toch niet meer in aanmerking voor de normale dienst. Ook was de garageruimte toen zeer beperkt. Voorgesteld werd dat de GTM voor het gebruik fl. 458,50 per maand per bus gedurende 12 maanden zou betalen, na welke termijn de autobussen gratis door haar gebruikt zouden mogen worden. Het betrof alle 5 de Saurer-wagens en 5 Magirus-bussen uit deze serie, te wete de bussen 2, 3, 5, 7 en 10. Tevens werd hierbij opgegeven dat de snelheid bij het gebruik van dieselole 44 km/u bedroeg. In feite waren de bussen verkocht aan de G.T.M., doch om dit materieel uit handen van de Duitsers te houden, werden ze verhuurd. Om dezelfde reden werden 87 buiten- en 28 binnenbanden geleend aan de Geldersche Tram. Per 23 november 1941 werden de genoemde bussen verhuurd aan de G.T.M. Dit bedrijf heeft de wagens nooit in dienst genomen, doch de nog in goede toestand verkerende Kromhoutmotoren ervan in de periode van houtgastractie gemonteerd in verschillende Kruppbussen ter vervanging van Kruppmotoren in hun eigen GTM-wagens 126, 128-130, 138, 142, 153, 160, 162 en 172. Na de oorlog zijn de motoren overgebouwd in de serie Kruppbussen(gasgeneratoren), waar geen motoren meer in aanwezig waren. Ook heeft dit Gelderse vervoerbedrijf de wielen en assen van het Amsterdamse materieel gebruikt. De "geplukte" autobussen hebben jarenlang bij de GTM-werkplaats in Doetinchem gestaan.

In 1941 hadden van deze serie alleen de bussen 2 en 6 dienst gedaan. Begin 1942 waren nog een aanzienlijk aantal dieselbussen op de lijndienst aan te treffen, waarbij van deze serie dit de bussen 1, 4, 6 en 9 betrof. Alleen de 8 kwam dit jaar niet op straat.

Door de Duitse Wehrmacht werd in juli 1942 een groot aantal autobussen gevorderd: 30 stuks. Dit betekende nog niet dat deze wagens meteen voortdurend bij de bezetter bleven; dat zou pas in een later stadium gebeuren. Het betrof in hoofdzaak Magiruswagens(die in feite reeds lang buiten dienst stonden), waaronder van deze serie de resterende bussen 1, 4 en 6. De 8 en 9 ontsprongen de dans.

Veel van de in beslag genomen bussen verdwenen pas in 1943 daadwerkelijk uit het bedrijf. Op 11 juni schreef de Wehrmachtsbefehlhaber de 1, 4 en 6 waren toegewezen aan Ersatz Panzer Jäger Ausbildungs-Abteil 2.

Eén van de overgebleven Magirus-bussen, de 8, werd in 1942 omgebouwd tot laswagen 11 en tevens ingericht voor persgas: als zodanig kwam de wagen in december gereed.

In 1943 werd de 9 omgebouwd tot het rijden op gasolie. De bus raakte bij een aanrijding in 1943/1944 zwaar beschadigd en ging buiten dienst.

In 1945 werden de 5 aan de G.T.W. verhuurde bussen aan deze streekbusmaatschappij verkocht. Deze bussen hebben nooit dienst gedaan en werden door de G.T.W. sinds 1941 uitsluitend als onderdelen-leveranciers gebruikt.

Na de Duitse bezetting van Nederland werden de gevorderde 1, 4 en 6 niet teruggevonden, waardoor deze wagens als oorlogsverlies uit het bestand werden afgevoerd in 1945.

In 1947 werd ook de 9 weer opgeknapt en kwam terug in dienst. Hierbij kreeg de bus tijdelijk gedeelde, dus kleinere, zijruiten vanwege de glasschaarste die ontstaan was na de oorlog.

De komst van nieuw materieel betekende in 1949 de buitendienststelling van de 9, die aansluitend zonder motor werd verkocht. De elektrische laswagen 11, de voormalige Magirus-bus 8, zou nog tot in 1956 in dienst blijven en werd op 01-01-1957 werd afgevoerd.

Provinciaal    Dieselmotor    Indeling TIJDENS DE TWEEDE WERELDOORLOG       Na W.O.-2
Busnr. Aflevering In Dienst Op Lijn   Kenteken Chassisnummer Motornummer Carrosserienummer Zit/Staanplaatsen Gewicht Gevorderd op Gevorderd naar Teruggevonden op Buiten Dienst Afvoerdatum Afvoer naar
    1       -    -1930       -    -1930         G30297         7601        7460              U15-20     34/4 6440 kg     13-07-1942     Hilversum             ---       -    -1942   11-06-1943 "gevorderd door de Duitsers"
    2       -    -1930       -    -1930         G30298         7819        7458              U15-21     34/4 6440 kg             ---         ---             ---       -    -1941   24-11-1941 Geldersche Tramwegen, Doetinchem (officieel pas in 1945 verkocht)
    3       -    -1930       -    -1930         G30299         7824        8396              U15-22     34/4 6440 kg             ---         ---             ---       -    -1939   24-11-1941 Geldersche Tramwegen, Doetinchem (officieel pas in 1945 verkocht)
    4       -    -1930       -    -1930         G30300         7829        7466              U15-23     34/4 6440 kg     13-07-1942     Hilversum             ---       -    -1942   11-06-1943 "gevorderd door de Duitsers"
    5       -    -1930       -    -1930         G30301         7830        7462              U15-24     34/4 6440 kg             ---         ---             ---       -    -1939   24-11-1941 Geldersche Tramwegen, Doetinchem (officieel pas in 1945 verkocht)
    6       -    -1930       -    -1930         G30302         7832        7632              U15-25     34/4 6440 kg     13-07-1942     Hilversum             ---       -    -1942   11-06-1943 "gevorderd door de Duitsers"
    7       -    -1930       -    -1930         G30303         7833        7461              U15-26     34/4 6440 kg             ---         ---             ---       -    -1939   24-11-1941 Geldersche Tramwegen, Doetinchem (officieel pas in 1945 verkocht)
    8       -    -1930       -    -1930         G30304         7834        7457              U15-27     34/4 6440 kg             ---         ---             ---       -    -1939        -12-1942 GVB-werkmaterieel: werd vrachtauto-11 (afgevoerd op 01-01-1957)
    9       -    -1930       -    -1930         G30305         7835        7463              U15-28     34/4 6440 kg             ---         ---             ---       -    -1949   28-07-1949 Autosloperij 't Centrum, Amsterdam
  10       -    -1930       -    -1930         G30306         7836        7464              U15-29     34/4 6440 kg             ---         ---             ---       -    -1939   24-11-1941 Geldersche Tramwegen, Doetinchem (officieel pas in 1945 verkocht)









                 






Traminfo.nl © 2003-2015 | Contact  | Colofon | Disclaimer | Links