AOM 203, Prins Hendrikkade, 189x
Foto: Jacob Olie

Home > Tram > Paardentram > Serie > Serie 28(200-205)

Amsterdamsche Omnibus Maatschappij - Serie 200-205
Serie:
200-205
Type: dicht paardentramrijtuig
Bouwjaar: 1891
Fabrikant wagenbak:
Amsterdamsche Omnibus Maatschappij, Amsterdam
Lengte :
5700 mm (wagenbak met balkons)
Lengte :
3700 mm (wagenbak zonder balkons)
Lengte :
1000 mm (balkons)
Breedte:
2050 mm
Breedte:
2020 mm (over de hoekstijlen)
Hoogte:

Radstand:
1625 mm
Wieldiameter:
Gewicht :

Aanschafprijs :

Passagiersindeling :
16-12










Na diverse grote verbouwingen van een aantal paardentramrijtuigen, hetgeen bij een enkele wagen bijna op nieuwbouw neerkwam, was de AOM inmiddels de kunst van het bouwen van tramwagens meester en sindsdien bouwde zij in eigen werkplaats de nieuwe trams waaraan men door diverse omstandigheden behoefte had. Zo verschenen in de volgende jaren de grote dichte 192-195, de grote open 196-199, de standaard dichte 200-205, de grote dichte 206-207 en de grote open rijtuigen 208-211. Deze 206-207 uit deze serie waren gelijk aan de eerder geleverde 190-191 en waren bij de bouw al van hoger geplaatste luifels en regenlijsten voorzien. De remblokken zaten aan de binnenkant van de wielen.

Deze wagens waren bij aflevering in de nieuwe kleurstelling blauw met bruine panelen. De maatschappijnaam werd voluit op het onderpaneel gezet, eerst met grote letters over de gehele lengte en vervolgens met kleinere letters op drie regels in het midden.
Verder hadden ze langwerpige koersborden opzij op het dak en ronde op de kop van de luifels te plaatsen en voorts stonden er drie kortere borden opzij op het dak en kopborden in per lijn verschillende vorm en kleur.
Van 1888 tot 1894 stonden in plaats van de zijkoersborden reclameborden met de tekst "Van Houten's Cacao de beste - goedkoopste in gebruik"op het dak. Kort na de invoering hiervan kwam er één kort zijkoersbord midden op het bovenpaneel.

De gewone dichte wagens hadden aanvankelijk 16 zitplaatsen, maar in november 1880 besloot men om gedurende het winterseizoen, van 1 oktober tot 1 mei, als de reizigers dikkere kledij droegen, dit aantal op 14 te brengen. Over het bordje dat melding maakte van de 16 zitplaatsen werd een bordje gehangen dat melding van dat winters gebeuren maakte. Vanaf 1892 werd het aantal zitplaatsen bij deze serie definitief op 14 gebracht en aantal staanplaatsen bleef 12, hetgeen verdeeld was in 6 staanplaatsen per balkon.

Rond 1893 werd 1 staanplaats op het voorbalkon verminderd, waardoor het aantal plaatsen nu 5+14+6 werd, ofwel 14-11.

Na 1895 werd begonnen met het plaatsen van lichtopeningen met verwisselbare gekleurde glazen voor lijnaanduiding bij avond. Zij kwamen in de bovenpanelen rechts opzij, bij de reeds aanwezige lampen, die licht naar voren en naar achteren gaven door openingen in de kopschotten en tevens het inwendige van de rijtuigen verlichtten. De bel hing aan de rand van de luifel. Dit bleef zo, toen de luifels hoger werden gezet.

In 1900 kwamen de wagens in handen van de Gemeentetram Amsterdam(GTA). Bij de GTA werd andermaal de plaatsindeling gewijzigd in 14-10, waarbij nu op beide balkons 5 staanplaatsen werden toegestaan. Van 1900 af werden op een aantal lijnen geen kopborden meer gebruikt, maar een klapbord dwars midden op het dak.

Bij de Gemeentetram werden al snel een aantal paardentramwagens provisorisch in gebruik genomen als elektrische bijwagen. Deze wagens werden provisorisch als aanhangrijtuig gebruikt, waarbij zij wel van koppelingen werden voorzien, maar bijvoorbeeld nog niet van elektrische verlichting. Deze wagens reden sindsdien afwisselend als bijwagen en als paardentram in de dienst. Een definitieve wijziging tot elektrische bijwagen vond later plaats. De wagens 200-205 uit deze serie hebben echter niet als provisorisch elektrische bijwagen gereden.
Nog in 1905 werd begonnen met het vergroten van een aantal standaard dichte paardentramaanhangrijtuigen, net zoals dit met de kleine dichte wagens was gebeurd. Hierbij werden de wagens tevens verbouwd tot elektrische bijwagens met 20 zit- en 18 staanplaatsen(op de balkons). Het aantal zijruiten van het verlengde middengedeelte werd toen vier. Ook de 6 wagens uit deze serie werden als zodanig verbouwd, waarbij de 201 nog in 1905 gereed kwam. De andere 5 wagens volgden in 1906. Bij de ombouw tot elektrische bijwagen werden tevens andere aanpassingen uitgevoerd. Hierbij kregen de wagens elektrische verlichting en elektrische schelgeleidingen. Het ging ook om het aanbrengen van elektrische koppelingen, het vervangen van de kettingen op de balkons door afsluithekjes, het aanbrengen van nieuwe treeplanken, het aanbrengen van betaalkleppen in plaats van schuifjes voor het bedienen van de reizigers op het voorbalkon vanuit het middengedeelte van de wagens.
In 1911(200-204 in augustus, 205 onbekend) werden de wagens bij Werkspoor voorzien van een nieuw onderstel.
In 1914 werden ook een luchtfluit geplaatst vanwege het invoeren van fluitsignalen ter waarschuwing van de conducteur in de motorwagen die deze weer doorgaf aan de bestuurder van de motorwagen. Die fluitsignalen waren zelfs tweetonig in verband met het rijden met twee bijwagens, elk met zijn eigen toon, de tweede met de laagste. De bijwagens kregen tevens een solenoïderem. Het elektrisch remmen was in die dagen van rustig verkeer nog een uitzondering. Als een bestuurder daartoe overging, moest hij dat speciaal in zijn dagrapport zetten.

Na 1912 werd een tweede nieuw nummerschema door de GTA geïntroduceerd voor de elektrische paardentrambijwagens, waarbij de dichte wagens werden vernummerd in de reeks 501-562. De rijtuigen 200-205 werden hierbij in de periode 1913-1915 vernummerd in 542-547. Voor het verdere verloop bij deze wagen verwijzen wij u naar het serieblad 51(serie 501-562)

In hun hele loopbaan hebben de wagens 200-205 slechts op een beperkt aantal paardentramlijnen dienst gedaan,tw.:
Sedert 1892 werden de oude wagens op lijn DPH (Dam - Prins Hendrikkade), die werd gereden vanuit de remise Droogbak, vervangen door de nieuwe rijtuigen 200-205. Waarschijnlijk vanwege het traject langs het water zijn op deze lijn bijna nooit open wagens in dienst geweest. In de zomer van 1893 vormde de serie de vaste dienstwagens 1 t/m 6 op lijn DPH, die vanaf 1894 werd geëxploiteerd vanuit de remise Prins Hendrikkade.
In de zomer van 1900 was de inzet nog gelijk als die van 1893. Op 19-01-1905 werd de lijn opgenomen in de nieuwe elektrische tramlijn 4 en konden de wagens buiten dienst, waarna de wagens niet lang daarna in ombouw gingen voor de elektrische dienst.

 

 


       Verbouwd tot
        Provisorisch
        Verbouwd tot         Voorzien van Laatste inzet
Wagennr.   Aflevering    In Dienst Op Lijn elektrische bijwagen elektrische bijwagen     verlengd balkon   Buiten Dienst         op lijn    Afvoer op Afvoer naar
    200         -     -1891         -03-1891       DPH                  ---                -01-1906                -01-1906          -10-1913 <- ... -> -10-1914                       -10-1913 <- ... -> -10-1914     "Vernummerd tot GTA-aanhangrijtuig 542"
    201         -     -1891         -03-1891       DPH                  ---                -12-1905                -12-1905          -08-1914 <- ... -> -08-1915                       -08-1914 <- ... -> -08-1915     "Vernummerd tot GTA-aanhangrijtuig 543"
    202         -     -1891         -04-1891       DPH                  ---                -01-1906                -01-1906          -05-1913                       -05-1913     "Vernummerd tot GTA-aanhangrijtuig 544"
    203         -     -1891         -05-1891       DPH                  ---                -02-1906                -02-1906          -07-1913                       -07-1913     "Vernummerd tot GTA-aanhangrijtuig 545"
    204         -     -1891         -06-1891       DPH                  ---                -03-1906                -03-1906   >    -09-1913               >     -09-1913     "Vernummerd tot GTA-aanhangrijtuig 546"
    205         -     -1891         -06-1891       DPH                  ---                -04-1906                -04-1906   >    -09-1913               >     -09-1913     "Vernummerd tot GTA-aanhangrijtuig 547"









                 






Traminfo.nl © 2003-2016 | Contact  | Colofon | Disclaimer | Links