tekening AOM 179
Foto: verzameling René van Lier

Home > Tram > Paardentram > Serie > Serie 20(152-163)

Amsterdamsche Omnibus Maatschappij - Wagen 179
Serie:
179
Type: open paardentramrijtuig
Bouwjaar: 1885
Fabrikant wagenbak: Beijnes
Lengte :
5640 mm(wagenbak met balkons)
Lengte :
3840 mm(wagenbak zonder balkons)
Lengte :
900 mm(balkons)
Breedte:
2020 mm
Breedte:
2000 mm(over de hoekstijlen)
Hoogte:

Radstand:
1720 mm
Wieldiameter:
Gewicht :

Aanschafprijs :

Passagiersindeling :
24-12







De belangrijkste uitbreidingen van het paardentramnet leidden voorts tot het aanschaffen van verdere series dicht en open materieel van het standaardtype, waaronder dit open rijtuig 179. De remblokken zaten aan de binnenkant van de wielen.

In de periode 1880-1883 waren de rijtuigen voor iedere lijn in specifieke kleuren geschilderd: bruin/geel, bruin, blauw, geel, groen/zwart, grijs, groen, rood.
Deze wagen was bij aflevering niet meer in speciale lijnkleuren uitgevoerd en de eerste nieuw geleverde rijtuigen in de nieuwe kleurstelling blauw met bruine panelen. De maatschappijnaam werd voluit op het onderpaneel gezet, eerst met grote letters over de gehele lengte en vervolgens met kleinere letters op drie regels in het midden.
Voor 1880 was men al begonnen langwerpige koersborden opzij op het dak en ronde op de kop van de luifels te plaatsen. In 1883 kwamen er drie kortere borden opzij op het dak en kopborden in per lijn verschillende vorm en kleur.
Van 1888 tot 1894 stonden in plaats van de zijkoersborden reclameborden met de tekst "Van Houten's Cacao de beste - goedkoopste in gebruik"op het dak. Kort na de invoering hiervan kwam er één kort zijkoersbord midden op het bovenpaneel.

Rond 1893 werd 1 staanplaats op het voorbalkon verminderd, waardoor het aantal plaatsen nu 5+24+6 werd, ofwel 24-11.

Omstreeks 1895 werden de luifels(van het Beijnes-model) hoger geplaatst, de kopraampjes bij het dak verwijderd en lijnkleurlichten opzij gemonteerd. De stangen tussen de balkonschermen en de luifels zullen bij deze gelegenheid zijn verwijderd, als dit niet reeds eerder was gebeurd. Tevens werden regenlijsten bovenaan de bak gemaakt en hierboven een rond de bak en de luifels doorlopende lijst aangebracht. Iets later werd begonnen met het plaatsen van lichtopeningen met verwisselbare gekleurde glazen voor lijnaanduiding bij avond. Zij kwamen in de bovenpanelen rechts opzij, bij de reeds aanwezige lampen, die licht naar voren en naar achteren gaven door openingen in de kopschotten en tevens het inwendige van de rijtuigen verlichtten. De bel hing aan de rand van de luifel. Dit bleef zo, toen de luifels hoger werden gezet.

In 1900 kwam de wagen in handen van de Gemeentetram Amsterdam(GTA). Bij de GTA werd andermaal de plaatsindeling gewijzigd in 24-10, waarbij nu op beide balkons 5 staanplaatsen werden toegestaan.
Van 1900 af werden op een aantal lijnen geen kopborden meer gebruikt, maar een klapbord dwars midden op het dak.

Bij de Gemeentetram werden al snel een aantal paardentramwagens provisorisch in gebruik genomen als elektrische bijwagen. Deze wagens werden provisorisch als aanhangrijtuig gebruikt, waarbij zij wel van koppelingen werden voorzien, maar bijvoorbeeld nog niet van elektrische verlichting. Deze wagens reden sindsdien afwisselend als bijwagen en als paardentram in de dienst. Een definitieve wijziging tot elektrische bijwagen vond later plaats.
Uiteindelijk werd wagen 179 in 1904 direct verbouwd tot elektrische bijwagen. Hierbij kregen de wagens elektrische verlichting en elektrische schelgeleidingen. Het ging ook om het aanbrengen van elektrische koppelingen, het vervangen van de kettingen op de balkons door afsluithekjes, het aanbrengen van nieuwe treeplanken, het aanbrengen van betaalkleppen in plaats van schuifjes voor het bedienen van de reizigers op het voorbalkon vanuit het middengedeelte van de wagens. Tevens werden de balkons vergroot, zodat het aantal staanplaatsen per balkon toenam tot 9 en de indeling werd toen 24-18.
In 1908 werden de wagens voorzien van een elektrische rem(solenoïderem).
In mei 1912 werd door de middelste vier banken een kort gangpad gemaakt, zodat er 20 zitplaatsen(9+20+9 = 20-18) overbleven.
In 1914 werden ook een luchtfluit geplaatst vanwege het invoeren van fluitsignalen ter waarschuwing van de conducteur in de motorwagen die deze weer doorgaf aan de bestuurder van de motorwagen. Die fluitsignalen waren zelfs tweetonig in verband met het rijden met twee bijwagens, elk met zijn eigen toon, de tweede met de laagste. De bijwagens kregen tevens een solenoïderem. Het elektrisch remen was in die dagen van rustig verkeer nog een uitzondering. Als een bestuurder daartoe overging, moest hij dat speciaal in zijn dagrapport zetten.

Na 1912 werd een tweede nieuw nummerschema door de GTA geïntroduceerd voor de elektrische paardentrambijwagens, waarbij de open wagens werden vernummerd in de reeks 566-588. Bijwagen 179 werd hierbij in 1917 vernummerd tot rijtuig 588. Voor het verdere verloop bij deze wagen verwijzen wij u naar het serieblad 54(serie 566-588)

In zijn hele loopbaan heeft wagen 179 slechts op een beperkt aantal paardentramlijnen dienst gedaan,tw.:
In 1886 was de wagen in gebruik als zomerwagen op dienstwagen 10 van lijn DS (Dam - Sarphatistraat), die werd gereden vanuit de remise Roetersstraat, en verving dan motorrijtuig 173 bij mooi weer op deze dienst.
Ook in de zomer van 1893 was de wagen op deze dienst bij mooi weer als vervanger van diezelfde 173 aan te treffen.
In de zomer van 1900 was de wagen inmiddels doorgeschoven naar lijn CW (Centraal Station - Weesperzijde), geëxploiteerd vanuit de remise Schollebrug. Hier was de wagen ingedeeld op dienstwagen 10 en verving daar bij mooi weer het dichte rijtuig 136.

        Verbouwd tot         Voorzien van          Voorzien van een Laatste inzet
Wagennr.   Aflevering    In Dienst Op Lijn elektrische bijwagen     verlengd balkon      gangpad in de wagen Buiten Dienst         op lijn    Afvoer op Afvoer naar
    179         -     -1885         -     -1885       DS                -07-1904                -07-1904                        -05-1912          -05-1917                       -05-1917     "Vernummerd tot GTA-aanhangrijtuig 588"









                 






Traminfo.nl © 2003-2016 | Contact  | Colofon | Disclaimer | Links